I. Giới thiệu giáo trình tài nguyên nước
Giáo Trình Tài Nguyên Nước (NXB Đại Học Quốc Gia 2005) – Nguyễn Thị Phương Loan gồm 105 Trang
Giáo trình “Tài nguyên nước” được biên soạn phục vụ chương trình đào tạo cử nhân khoa học môi trường của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Giáo trình trình bày những vấn đề cơ bản về nước trong các thuỷ vực lục địa như một loại hình tài nguyên thiên nhiên đặc biệt, trong mối quan hệ giữa nó với các yếu tố tự nhiên và nhân sinh khác nhau, nhằm hướng tới sự sử dụng nước hợp lý và tối ưu cho cả con người và tự nhiên.

II. MỤC LỤC
Giáo Trình Tài Nguyên Nước-Giáo Trình Tài Nguyên Nước-Giáo Trình Tài Nguyên Nước
CHƯƠNG 1 KHÁI NIỆM CHUNG VỀ TÀI NGUYÊN NƯỚC …………………………..7
1.1 Thế nào là tài nguyên nước? ………………………………………………………………………..7
1.2 Nguồn gốc nước tự nhiên…………………………………………………………………………..10
1.3 Thể tồn tại của nước, tính chất và ý nghĩa ……………………………………………………10
1.4 Tuần hoàn nước tự nhiên……………………………………………………………………………11
1.5 Cân bằng nước………………………………………………………………………………………….12
1.6 Quy luật phân bố nước theo không gian ………………………………………………………14
1.7 Quy luật biến động nước theo thời gian……………………………………………………….17
1.7.1 Tính chu kỳ…………………………………………………………………………………………..17
1.7.2 Tính ngẫu nhiên…………………………………………………………………………………….17
1.8 Khả năng tự tái tạo của tài nguyên nước………………………………………………………19
1.8.1 Khả năng tái tạo lượng và năng lượng nước ……………………………………………..19
1.8.2 Khả năng tự tái tạo chất nước………………………………………………………………….19
1.9 Tính địa đới của tài nguyên nước………………………………………………………………..21
1.10 Tính lưu vực của tài nguyên nước……………………………………………………………….21
1.11 Các yếu tố tự nhiên hình thành tài nguyên nước……………………………………………22
1.11.1 Khí hậu …………………………………………………………………………………………….22
1.11.2 Địa hình, địa chất, thổ nhưỡng …………………………………………………………….24
1.11.3 Lớp phủ thực vật ……………………………………………………………………………….26
1.12 Ảnh hưởng của biến động khí hậu tới tài nguyên nước ………………………………….27
1.13 Tác động nhân sinh tới tài nguyên nước ………………………………………………………29
1.13.1 Tác động trực tiếp ……………………………………………………………………………..29
1.13.2 Tác động gián tiếp……………………………………………………………………………..30
1.14 Tai biến môi trường liên quan tới tài nguyên nước………………………………………..30
1.14.1 Tổng quan…………………………………………………………………………………………30
1.14.2 Lũ lụt ……………………………………………………………………………………………….31
1.14.3 Lũ quét……………………………………………………………………………………………..33
1.14.4 Lũ bùn đá………………………………………………………………………………………….33
1.14.5 Hạn hán ……………………………………………………………………………………………34
1.14.6 Các dạng tai biến, rủi ro môi trường khác liên quan tới nước…………………..35
CHƯƠNG 2 SÔNG NGÒI VÀ TÀI NGUYÊN NƯỚC SÔNG……………………………39
2.1 Tổng quan………………………………………………………………………………………………..39
2.2 Chế độ nước sông……………………………………………………………………………………..42
2.3 Năng lượng dòng nước………………………………………………………………………………44
2.4 Quy luật chuyển động của nước………………………………………………………………….45
2.4.1 Quá trình sinh dòng chảy từ mưa trên lưu vực…………………………………………..45
2.4.2 Quy luật chảy tập trung trên lưu vực………………………………………………………..46
2.4.3 Quy luật chuyển động của nước trong sông………………………………………………48
2.5 Hình dạng lòng sông và tương tác dòng nước lòng sông………………………………..50
2.5.1 Hình dạng lòng sông trên mặt bằng …………………………………………………………50
2.5.2 Hình dạng đáy sông……………………………………………………………………………….51
2.5.3 Chỉ tiêu ổn định lòng sông ……………………………………………………………………..52
2.5.4 Dòng chảy phù sa ………………………………………………………………………………….52
CHƯƠNG 3 TÀI NGUYÊN NƯỚC HỒ VÀ HỒ CHỨA……………………………………54
3.1 Tài nguyên nước hồ…………………………………………………………………………………..54
3.2 Tài nguyên nước hồ chứa…………………………………………………………………………..57
3.2.1 Tổng quan…………………………………………………………………………………………….57
3.2.2 Các đặc trưng hình thái kho nước dạng đập………………………………………………58
3.2.3 Những vấn đề đặc biệt của kho nước nhân tạo ………………………………………….59
CHƯƠNG 4 TÀI NGUYÊN NƯỚC DƯỚI ĐẤT……………………………………………….65
4.1 Khái niệm ………………………………………………………………………………………………..65
4.1.1 Khái niệm chung về nước dưới đất ………………………………………………………….65
4.1.2 Trữ lượng nước dưới đất ………………………………………………………………………..65
4.1.3 Quan hệ giữa nước mặt và nước dưới đất …………………………………………………66
4.2 Phân bố nước dưới đất theo thế nằm……………………………………………………………66
4.2.1 Nước trong đới thông khí……………………………………………………………………….66
4.2.2 Nước trong đới bão hoà………………………………………………………………………….67
4.3 Chế độ nước dưới đất ………………………………………………………………………………..68
CHƯƠNG 5 HIỆN TRẠNG KHAI THÁC, SỬ DỤNG NƯỚC VÀ TÁC ĐỘNG
ĐẾN MÔI TRƯỜNG ……………………………………………………………………69
5.1 Nhu cầu, phương thức khai thác nước và hệ quả …………………………………………..69
5.1.1 Tiêu thụ nước trong nông nghiệp …………………………………………………………….69
5.1.2 Tiêu thụ nước trong công nghiệp …………………………………………………………….71
5.1.3 Tiêu thụ nước trong sinh hoạt …………………………………………………………………72
5.1.4 Dùng nước trong thuỷ điện …………………………………………………………………….73
5.1.5 Dùng nước trong giao thông thuỷ ……………………………………………………………74
5.1.6 Dùng nước trong thuỷ sản ………………………………………………………………………74
5.1.7 Ứng xử tai biến liên quan tới nước…………………………………………………………..75
5.2 Quản lý tổng hợp nguồn nước…………………………………………………………………….76
5.2.1 Lịch sử vấn đề ………………………………………………………………………………………76
5.2.2 Quản lý tổng hợp nguồn nước…………………………………………………………………77
5.2.3 Quản lý tài nguyên nước theo lưu vực ……………………………………………………..79
5.2.4 Giám sát lượng nước ……………………………………………………………………………..80
5.2.5 Giám sát chất lượng nước ………………………………………………………………………82
5.2.6 Công cụ kinh tế trong quản lý nguồn nước ……………………………………………….82
CHƯƠNG 6 TÀI NGUYÊN NƯỚC VIỆT NAM……………………………………………….86
6.1 Tổng quan chung………………………………………………………………………………………86
6.1.1 Đặc điểm chung tài nguyên nước Việt Nam ……………………………………………..86
6.1.2 Đặc điểm tài nguyên nước sông Việt Nam ……………………………………………….87
6.1.3 Đặc điểm tài nguyên nước dưới đất Việt Nam…………………………………………..90
6.1.4 Hồ đầm Việt Nam …………………………………………………………………………………91
6.1.5 Tai biến rủi ro liên quan đến nước ở Việt Nam………………………………………….93
6.1.6 Nhu cầu về nước……………………………………………………………………………………97
6.1.7 Quản lý tài nguyên nước ở Việt Nam ………………………………………………………99
6.2 Các lưu vực sông lớn ở Việt Nam……………………………………………………………..101
6.2.1 Lưu vực sông Hồng – Thái Bình ……………………………………………………………101
6.2.2 Lưu vực sông Kỳ Cùng – Bằng Giang…………………………………………………….103
6.2.3 Lưu vực sông Mã ………………………………………………………………………………..104
6.2.4 Lưu vực sông Cả …………………………………………………………………………………105
6.2.5 Lưu vực sông Thu Bồn…………………………………………………………………………106
6.2.6 Lưu vực sông Ba …………………………………………………………………………………106
6.2.7 Lưu vực sông Đồng Nai ……………………………………………………………………….107
6.2.8 Sông Mê Công…………………………………………………………………………………….109